Dinozaury były świadkami erupcji wulkanicznych na Księżycu

9 września 2024, 10:13

Gdy po Ziemi wędrowały dinozaury, na Księżycu wybuchały wulkany, twierdzą naukowcy z Chińskiej Akademii Nauk. Takie wnioski płyną z analizy materiału zebranego przez misję Chang'e-5. Mamy wiele dowodów wskazujących na aktywność wulkaniczną na Księżycu, nie wiadomo jednak, jak długo ona trwała. Najmłodsze datowane skały wulkaniczne mają 2 miliardy lat. Z badań przeprowadzonych przez Chińczyków wynika jednak, że dinozaury były świadkami wybuchów wulkanów na satelicie naszej planety.



Duże modele językowe – jak ChatGPT – mają lewicowe „poglądy”

5 sierpnia 2024, 11:00

Większość dużych modeli językowych (LLM), systemów sztucznej inteligencji takich jak ChatGPT, wykazuje odchylenie w lewą stronę sceny politycznej, informuje David Rozado z nowozelandzkiej Politechniki w Otago. Uczony wykorzystał 11 testów orientacji politycznej do określenia „poglądów” 24 najbardziej rozwiniętych LLM, zarówno tych, o kodzie otwartym, jak i zamkniętym. Przebadał ChatGPT, rozwijany przez Metę Llama, google'owski Gemini, WizardLM Microsoftu, Grok Twittera czy Qwen Alibaby


Fuzja jądrowa: fizycy mylili się odnośnie procesów zachodzących w bardzo ważnym rejonie plazmy

26 czerwca 2024, 09:32

Fuzja jądrowa może w przyszłości stać się niewyczerpanym źródłem czystej energii. Badania nad fuzją prowadzi się między innymi w tokamakach, gdzie uwięziona plazma kontrolowana jest za pomocą magnesów. Jedną z ważnych metod poprawy kontroli uwięzienia plazmy jest grzanie wiązkami neutralnymi (NBI – Neutral Beam Injection), które podgrzewają ją do 150 milionów stopni Celsjusza. NBI nie tylko podgrzewa plazmę, ale wprowadza ją w rotacje wokół komory tokamaka, co ma poprawiać jakość uwięzienia.


Napełnianie argonem ProtoDUNE rozpoczęte. To wstęp do zakończenia prac nad gigantycznym DUNE

17 kwietnia 2024, 09:49

W CERN-ie rozpoczęło się napełnianie ProtoDUNE, prototypu Deep Underground Neutrino Experiment (DUNE), budowanego w USA gigantycznego wykrywacza neutrin. Napełnianie ciekłym argonem jednego z dwóch detektorów ProtoDUNE potrwa niemal dwa miesiące. Komora jest olbrzymia, ma rozmiary trzypiętrowego budynku. Napełnianie drugiej komory rozpocznie się jesienią. A wszystko po to, by przetestować technologie, które będą wykorzystywane w DUNE, rozciągającym się na 1300 kilometrów eksperymencie, w skład którego wchodzi zespół detektorów wielkości 7-piętrowych budynków mieszczących dziesiątki tysięcy ton argonu.


Po 9 latach ukończono prace nad superaparatem fotograficznym dla astronomii

9 kwietnia 2024, 19:40

Po 9 latach pracy naukowcy i inżynierowie ze SLAC National Accelerator Laboratory ukończyli budowę Legacy Survey of Space and Time (LSST) Camera. Urządzenie o rozdzielczości 3200 megapikseli zostanie zamontowane w Vera C. Rubin Observatory, które ma po raz pierwszy zostać uruchomione w styczniu przyszłego roku. Niezwykły aparat będzie co 20 sekund wykonywał fotografię o czasie ekspozycji 15 sekund i w ciągu 10 lat dostarczy olbrzymią ilość danych, które pozwolą na lepsze zrozumienie ciemnej energii, badanie ciemnej materii, Drogi Mlecznej i Układu Słonecznego


W grobowcu nieznanego wcześniej króla Majów odkryto wspaniałą maskę z jadeitu

1 lutego 2024, 08:41

W królewskim pochówku w Chochkitam w pobliżu Petén w Gwatemali znaleziono wspaniałą jadeitową maskę. Przedstawia ona boga burzy. Maskę wykonano z kawałków jadeitu, a oczy i usta wypełniono muszlami małży z rodzaju zawiaśników. Dzięki półprzezroczystym muszlom maska prezentuje się szczególnie wspaniale, gdy jest podświetlona od tyłu. Zabytek datowany jest na rok 350.


Policja wezwana do ludzkich szczątków wydobyła zwłoki nastolatka sprzed tysięcy lat

29 stycznia 2024, 12:21

W październiku ubiegłego roku policja w Irlandii Północnej została wezwana do ciała znalezionego w bagnie w Bellaghy. Wstępne oględziny nie pozwoliły na stwierdzenie, czy szczątki są współczesne czy nie. Przystąpiliśmy więc do wydobywania ciała zgodnie z wszystkimi procedurami kryminalistycznymi. Działaliśmy tak, by zachować DNA na potrzeby śledztwa. Jednak okazało się, że nie było takiej konieczności, mówi detektyw inspektor Nikki Deehan.


Nasz mózg zmienia się, gdy jako dorośli uczymy się języka obcego

19 stycznia 2024, 06:44

Gdy jako dorośli uczymy się obcego języka, w naszym mózgu zachodzą istotne zmiany w połączeniach pomiędzy kluczowymi regionami odpowiedzialnymi za komunikację słowną, dowiedli naukowcy z Instytutu Ludzkiego Poznania i Nauk o Mózgu. Uczeni zorganizowali intensywny kurs nauki języka niemieckiego dla arabskojęzycznych uchodźców z Syrii, a jego częścią były badania mózgów uczestników kursu za pomocą rezonansu magnetycznego (MRI).


W jednym z ostatnich miast Majów znaleziono ukryte miejsce pochówku

21 grudnia 2023, 10:10

W Tulum, ruinach miasta Majów w stanie Qintana Roo w Meksyku, znaleziono ukryte miejsce pochówku. Zostało ono zorganizowane w jaskini, do której wejście zamaskowano wielkim głazem. Po jego uniesieniu oczom archeologów ukazały się ludzkie szczątki, z których część była na zewnątrz, a część w jaskini. Wszystko wskazuje na to, że głaz przygniótł jedną z osób, która pracowała przy jego przemieszczaniu.


Niezwykła bizantyjska moneta w Norwegii może pochodzić ze skarbu „ostatniego wikinga”

15 grudnia 2023, 13:52

Władze norweskiej gminy Vestre Slidre pochwaliły się wyjątkowym znaleziskiem – jeden z detektorystów odkrył bizantyjską złotą monetę – histamenon. To jedyny histamenon znaleziony w Norwegii, a do tego świetnie zachowany. Moneta nosi minimalne ślady zużycia, a jej waga odpowiada standardowi. Na początku IV wieku standardową rzymską złotą monetą stał się solid, który nazywano po prostu „monetą”. W latach 60. X wieku cesarz Nicefor II Fokas wprowadził lżejszą złotą monetę o nazwie tetarteron. By odróżnić jedną od drugiej, tę pierwszą nazwano histamenonem


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy